Przytłoczę Was dziś długością bardzo nietypowego dla CTS wpisu, jednak uważam, że ma on sens. Jeśli szukacie pomysłu na zajęcia dodatkowe, fakultety humanistyczne, to może zainteresuje Was moja autorska propozycja interdyscyplinarna?
Konstrukcja jest prosta: punktem wyjścia jest tekst Leszka Kołakowskiego, który bardzo mocno oświetlamy innymi tekstami kultury.
Forma: Fakultet interdyscyplinarny (Filozofia, film, literatura…)
Tytuł i podtytuł zajęć: Ukąszenie filozoficzne.
Charakter zajęć: Zajęcia realizowane w wymiarze 1/tydzień.
Ilość godzin: 15 w semestrze I i 15 w semestrze II
Dla kogo? Zajęcia przeznaczone są dla licealistów, osób zainteresowanych problematyką. Dla tych, którzy, nomen omen, chcą super czytać teksty kultury. Cele zajęć:
1 Rozbudzenie potrzeby zadawania pytań do tekstu i podążania jego tropem.
2 Podniesienie kompetencji komunikacyjnych, umiejętności dyskutowania i argumentowania.
3 Wzbogacenie postawy badacza i odkrywanie świata wartości poprzez filozofię.
4 Wzmocnienie umiejętności interpretacyjnych i retorycznych, a także świadomego operowania pojęciami z zakresu teorii filozofii.
5 Odkrycie związków między filozofią a filmem, literaturą i szeroko pojętą codziennością.
Krótki opis zajęć:
Fakultety z filozofii nie mają powielać informacji zaczerpniętych na przykład na języku polskim czy wiedzy o kulturze. Zajęcia te służą budowaniu nowej jakości i rozszerzaniu horyzontów uczniowskiego poznawania świata, refleksji nad nim, a co z tym związane budowania logicznej spójnej opartej na wnioskowaniu własnej wypowiedzi. Konstrukcja zajęć jest przejrzysta. Punktem wyjścia jest zawsze postawienie jakiegoś problemu i przeczytanie tekstu Leszka Kołakowskiego z Mini wykładów o maxi sprawach (Amerykański Nobel 2003). Następnie odnosić się będziemy do różnych momentów w historii filozofii i wielkich filozoficznych myśli. Kolejnym zadaniem będzie szukanie związków z literaturą czy innymi tekstami kultury (np. filmem). W ten sposób fakultet Ukąszenie filozoficzne staje się autorskim i przede wszystkim zyskuje interesujący charakter interdyscyplinarny.
Ukąszenie filozoficzne
1 Co to jest filozofia i dlaczego tak trudno dostrzec granicę między nią a literaturą?
2 -3 O tolerancji. (Przeniknięcia transkulturowe i ich znaczenie dla literatury. Co to jest Filozofia kultury?) Kontekst: Truposz reż. J. Jarmusch; Wolność reż. T. Gatlif.
4-5 O władzy. (M. Fucault, N. Machiavelli.)
Kontekst: Tron we krwi film A. Kurosawy; Żelazna dama reż. P. Lloyd, Jak zostać królem reż. Tom Hooper.
6-7 O szacunku względem natury. (Filozofia czucia H. Bergsona i ekologia głęboka – koncepcja filozofa norweskiego A. Naesse.)
Kontekst: Chinatown reż. R. Polańskiego czy Erin Brockovich reż. S. Soderbergha.
8-9 O Bogu. (Koncepcja Boga ukrytego w filozofii. Dowody na istnienie Boga. Czy opłaca się wierzyć?)
Kontekst: S. Becett Czekając na Godota (Może być sztuka teatralna) i fragment Doliny Issy Cz. Miłosza.
10-11 O odpowiedzialności zbiorowej. (Polscy filozofowie doby oświecenia.)
Kontekst: Katyń reż. A. Wajda, W ciemności reż. A. Holland, Pokłosie reż. W. Pasikowski, Lincz reż. K. Łukasiewicz, Wołyń reż. W. Smarzowski.
12-13 O luksusie. (G. Simmel; filozofia pieniądza.)
Kontekst: Lalka B. Prusa i Ziemia obiecana W. Reymonta (film reż. A. Wajda).
14-15 O zabobonach i wolności. (Warunek etycznej odpowiedzialności, samostanowienie.)
Imię róży reż. J.J. Anaud; Joanna d’Arc reż. L. Besson.
16-17 O sumieniu. (Relatywizm moralny i skrajny indywidualizm.)
Kontekst: Dzieje Grzechu S. Żeromski; Bogowie reż. Ł. Palkowski, Plac Zbawiciela reż. K. Krauze, J. Kos-Krauze.
18-19 O sławie. (Filozofia stoicka i epikurejska.)
Kontekst: Mój Nikifor reż. K. Krauze, Papusza reż. J. Kos-Krauze, K. Krauze, Jesteś Bogiem reż. L. Dawid.
20-21 O maskach. (N. Machiavelli; „cel uświęca środki”; W. Gombrowicz; gęba, forma.)
Kontekst: Świętoszek albo Szalbierz reż. J. Lassalle (Sztuka teatralna.)
22-23 O pogrzebach (Egzystencjalne interpretacje fenomenu śmierci.)
Kontekst: Pora umierać reż. D. Kędzierzawska; Motyl Still Alice reż. R. Glatzer i W. Westmoreland.
24-25 O wrogu i przyjacielu. (Arystoteles o przyjaźni.)
Kontekst: Mój przyjaciel wróg reż. E. Riklis; Godziny reż. S. Daldry; Nietykalni reż. O. Nakache i E. Toledano.
24-25 O miłości. (Platon, eros, agape.)
Kontekst: Całkowite zaćmienie reż. A. Holland; Niebezpieczne związki reż. S. Frears; Pręgi reż. M. Piekorz; Piękny umysł reż. R. Howard.
26-27 O tym, co dobre i prawdziwe. (Prawda, piękno i dobro w filozofii; relatywizm.)
Kontekst: Między piekłem a niebem reż. V. Ward; Prawda, dobro i piękno reż. K. Szczepanik.
28-29 O tym, co prawdziwe w sztuce. (Estetyka – co to takiego?)
Kontekst: Frida reż. J. Taymur; Chopin. Pragnienie miłości reż. J. Antczak; Sylvia reż. Ch. Jeffs.
30. Podsumowanie zajęć.
Najważniejszych pojęć polecam szukać w bibliografii podstawowej:
Didier Julia, Słownik filozofii, przełożył Krzysztof Jarosz, Książnica, Katowice 1995.
Filozofia. Leksykon PWN, pod red. Włodzimierza Łagodzkiego i Grzegorza Pyszczka, PWN, Warszawa 2000. s
Matthias Vogt, Filozofia dla wszystkich, przełożyła Maria Skalska, KDC, Warszawa 2004.
Pomysłodawca: Emilia z CTS
Drodzy! Proszę o inspirację daleką od 1:1…
Wszelkie uwagi, oczywiście, mile widziane.
Pozdrawiam bardziej i mniej oficjalne, pozostając w późnojesiennym magicznym nastroju. EzCTS
