Na potrzeby kina, w teatrze tworzy się makiety. To fasady bez fundamentów. Domy budowane od dachu. Iluzje autentyczności, na które w ramach konwencji godzimy się. W życiu jest inaczej, potrzebujemy kotwicy, mocnego fundamentu.
Aby poradzić sobie w dialogu, w ogniu krytyki, procesie docierania do rozkruszonej prawdy, należy być wewnętrznie uporządkowanym pod względem wartości, własnego ja, a także wyrażać zgodę na obecność, głos drugiego człowieka. To trudne zadanie i proces, który może się odbyć, kiedy jednostka jest gotowa na dokonanie remanentu zewnętrznego (historycznego) i wewnętrznego (związanego z osobistymi doświadczeniami, potrzebami i przeżyciami).
Warunki skutecznego budowania poczucia wartości:
1) Podstawową zasadą jest uznanie, że punktem wyjścia jest wnętrze. Dlaczego? Samo ustawienie elementów zewnętrznych może wpływać na poczucie własnej wartości, ale jeśli nie jest spójne i autentyczne względem wewnętrznych przekonań i potrzeb, staje się opakowaniem, wizerunkiem, obrazem bez perspektywy i głębi. Możemy, np.: wybierać marki, produkty, procesy, w których uczestniczymy i wydarzenia na zasadach napuszonego marketingu i stawać się wydmuszką. Stąd należy pytać o motywacje, powody uczestnictwa, sposoby wpływu. W edukacji szkolnej może oznaczać to świadome (np. ustalane wspólnie z rodzicami, nauczycielami i rówieśnikami) wybieranie ścieżki szkolnej edukacji, kształtowanie procesu edukacji.
2) Nieustanny i krótki feedback, będący dosyć szybką reakcją na zaistniałą sytuację, zachowanie się, pogląd, wynik itp., pozwoli natychmiast nanieść poprawki, skorygować działanie, zmienić decyzję, natomiast informacja, na którą przyjdzie zbyt długo czekać, staje się mniej wartościowa w kontekście budowania poczucia wartości. Drugorzędne znaczenie ma wtedy to, czy będzie pozytywną czy negatywną wiadomością, jeśli prowadzi do dobrego wyniku.
3) Tutoring, coaching – korzystajmy z nowoczesnego wymiaru humanistyki, który w istocie odkrywa na nowo to, co w edukacji podkreślane było już w starożytności, czyli korzyści płynące z relacji mistrz-uczeń. Wybierajmy tych mistrzów, którzy pozwolą nam osiągać lepsze efekty, wzbogacać swoje działanie i rozwijać się, takich, którymi chcielibyśmy być, a nawet, z którymi pragniemy się mierzyć. Jeśli uczeń przerośnie mistrza, dla mistrza będzie to powodem do dumy, dla ucznia ogromna satysfakcja z siłowania się z kimś, kogo autentycznie podziwia i ceni w zakresie konkretnych kompetencji, ale także holistycznie – jako człowieka.
4) Dbajmy o balans wiedzy (kompetencji twardych) i kompetencji społecznych, a także inteligencji emocjonalnej. Można kogoś cenić tylko za konkretną umiejętność, ale dużo ciekawiej jest, kiedy przez szereg cech podziwiamy osobę w sposób kompletny. Wymaga to od mistrza pracy nad sobą, nad własnym poczuciem wartości, procesem stawania się i bycia autorytetem.
5) Sposób argumentacji.
Dajmy chwilę drugiej osobie. Rozważmy w jakie ramy ująć świat, jakimi kolorami jest namalowany, czy jest czaro-biały, czy pełen odcieni. Wysłuchanie drugiej strony wiąże się z chwilowym zawieszeniem swojego stanowiska, ego, uruchomienia pokładów emocji, empatii.
6) Korzystajmy z doświadczenia historycznego, kulturowego i osobistego.
Jeśli jest nadzieja, że ktokolwiek wyciąga wnioski, to jednostki. Mówi się też, że doświadczenie uczy, że… niczego nie uczy, ale trudno negować wartość przepracowania, przedyskutowania własnych i cudzych doświadczeń, kulturowych i historycznych, czemu sprzyjają: obcowanie z testami kultury i rozmowy z ludźmi.
7) Zasada dystansu.
Sztuką jest tak rozumieć sprawy i zdarzenia, aby przyjmować je, ale jednocześnie uznawać za nieswoje. Ma to kluczowe znaczenie dla dojrzałości, ponieważ profiluje nas w kontekstach i złożonościach, ale też dopuszczając głos drugiego człowieka (młodszego, starszego, równego poglądami, różnego pod względem poglądów itd.), okazujemy szacunek nie tylko jemu a przede wszystkim sobie samym. Poprawia to nasz sposób prowadzenia dyskusji, odnoszenia się do faktów i okoliczności. Czyni nas coraz bardziej świadomymi, inteligentnymi i dojrzałymi osobami, autorytetami.
EzCTS.
